19Th1, 2022
PREP – dự phòng trước phơi nhiễm HIV

PREP – dự phòng trước phơi nhiễm HIV

PREP – dự phòng trước phơi nhiễm HIV, PrEP được viết tắt của cụm từ tiếng Anh – Pre-Exposure Prophylaxis – có nghĩa là điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV – Sử dụng thuốc kháng HIV cho các cá nhân chưa bị nhiễm HIV (HIV âm tính) và có nguy cơ lây nhiễm HIV cao.
PrEP giúp phòng ngừa lây nhiễm HIV trong cơ thể bằng cách ngăn cản sự xâm nhập và nhân lên của vi rút HIV dùng để tạo ra các bản sao virus mới.
PrEP là sự kết hợp của 2 loại dược phẩm kháng vi rút là TENOFOVIR DISOPROXIL FUMARATE (TDF) 300mg và EMTRICITABINE (FTC) 200mg trong một viên nén với liều dùng mỗi ngày một viên.
 Điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (gọi tắt là PrEP) giúp cho những người chưa bị nhiễm HIV nhưng có nguy cơ lây nhiễm cao, có thể dự phòng lây nhiễm HIV.
PREP - dự phòng trước phơi nhiễm HIV
PREP – dự phòng trước phơi nhiễm HIV

1. Vậy PrEP là gì?

–  PrEP: Pre – Exposure Prophylaxis: điều trị dự phòng trước phơi nhiễm.
Nghĩa là  điều trị PrEP là sử dụng thuốc kháng virút (ARV) đối với người chưa nhiễm HIV nhưng có những hành vi có nguy cơ lây nhiễm HIV cao để ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm.
 Khác với PEP: Post Exposure Prophylaxis: điều trị dự phòng sau phơi nhiễm.
Nghĩa là dùng ARV cho những người đã phơi nhiễm HIV sau khi tiếp xúc với nguồn lây nhằm dự phòng bị lây nhiễm HIV (nên tiến hành càng sớm càng tốt, trong vòng 72h kể từ khi bị phơi nhiễm).

2. Sử dụng PrEP có lợi ích như thế nào đối với việc phòng ngừa lây nhiễm HIV?

Trả lời:
– Có thể khẳng định rằng việc sử dụng PrEP chính là dùng thuốc kháng vi rút (ARV) để dự phòng lây nhiễm HIV ở người có nguy cơ cao chưa bị nhiễm HIV, giúp phòng ngừa lây nhiễm HIV trong cơ thể. Nếu dùng đúng, đều và đủ có thể phòng lây nhiễm HIV lên đến trên 90% ở những người có nguy cơ cao lây nhiễm HIV. Phương pháp này là một cách đơn giản có khả năng làm giảm 2/3 nguy cơ lây nhiễm HIV trong nhóm quan hệ tình dục đồng giới nam (MSM) qua các thử nghiệm lâm sàng và các can thiệp thực tế trên Thế giới.

3. Như vậy thì những ai nên và không nên sử dụng PrEP?

Hiện nay theo hướng dẫn của Bộ Y tế thì các đối tượng sau nên sử dụng PrEP để dự phòng lây nhiễm HIV, cụ thể là: Nam có quan hệ tình dục đồng giới; Người chuyển giới nữ; Người bán dâm; Người tiêm chích ma túy; Bạn tình của người nhiễm HIV mà người nhiễm HIV đó chưa điều trị ARV hoặc điều trị ARV nhưng tải lượng HIV vẫn còn trên 200 bản sao/ml máu hoặc chưa được làm xét nghiệm tải lượng virus.
Tuy nhiên không phải ai trong những nhóm đối tượng vừa nêu trên cũng sử dụng được PrEP mà sẽ có một số Trường hợp chống chỉ định:
– Không chỉ định điều trị PrEP cho các trường hợp sau:
 + HIV dương tính;
+ Độ thanh thải creatinin ước tính < 60 ml/phút;
+ Có dấu hiệu nhiễm HIV cấp hoặc có khả năng mới nhiễm HIV;
+ Dị ứng hoặc có chống chỉ định với bất kỳ thuốc nào trong phác đồ PrEP;
+ Dưới 35 kg
+ Có tiền sử phơi nhiễm với HIV trong vòng 72 giờ qua ® Đánh giá và kê đơn điều tri dự phòng sau phơi nhiễm (PEP)

4.  Khi sử dụng PrEP có gặp tác dụng phụ gì không?

Hiện nay, việc điều trị PrEP là sử dụng thuốc ARV có chứa 2 thành phần là Tenofovir/Emtricitabine (TDF/FTC) với hàm lượng TDF/FTC 300/200mg: uống 1 viên/ngày, uống vào giờ cố định trong ngày và uống sau khi ăn.
PrEP có thể đạt hiệu quả và có tác dụng bảo vệ: Sau khi uống đủ 7 liều đối với quan hệ tình dục qua đường hậu môn (thường với nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới – MSM) và sau khi uống đủ 21 liều với quan hệ tình dục qua đường âm đạo và qua đường máu.
  • Thuốc sử dụng trong điều trị PrEP khá là an toàn và hầu hết những người dùng PrEP không gặp tác dụng phụ nào nghiêm trọng. Tuy nhiên, có thể gặp một vài tác dụng phụ nhỏ như:
+ có khoảng 10% số người sử dụng có đau đầu: Thường nhẹ, tự khỏi sau 1-2 tuần;
+ Có thể hơi đau bụng, tiêu chảy nhẹ nhưng hiếm gặp tác dụng phụ này.
+ Có thể giảm nhẹ chức năng thận và mật độ khoáng của xương nhưng hồi phục sau khi ngừng thuốc.
+ Có thể hơi nôn nao khó chịu ở dạ dày nếu uống thuốc lúc đói vì vậy để giảm bớt sự khó chịu này thì chúng tôi khuyến cáo KH nên uống thuốc sau khi ăn.
Các tác dụng phụ này có thể gặp khoảng 10% tổng số KH chứ không phải 100% KH nào cũng gặp, thậm chí có những bạn sau khi dùng thuốc còn cảm thấy ăn, ngủ khoẻ, lên cân, người khoẻ hơn, ít bị những bệnh như cảm cúm thông thường hơn…

người dùng PrEP cũng cần lưu ý:

– PrEP chỉ là một phần trong chiến lược dự phòng tổng thể HIV, PrEP cần có thời gian để đạt được hiệu quả bảo vệ tối đa vì vậy cần sử dụng bao cao su đúng cách khi quan hệ tình dục:
– PrEP cần uống đúng theo hướng dẫn của bác sĩ.
– Phản ứng phụ khi dùng PrEP đó là buồn nôn, nôn, tiêu chảy, chóng mặt nhẹ và sẽ hết trong 1-2 tuần. Nếu kéo dài, nên gọi điện hoặc đến gặp bác sĩ ngay để được khám và tư vấn.
– PrEP không dự phòng được các nhiễm trùng lây qua đường tình dục như: Lậu, giang mai, sùi mào gà, viêm gan B, C v.v… do vậy vẫn cần sử dụng bao cao su thường xuyên đúng cách mỗi khi quan hệ tình dục.