Xét nghiệm HIV bao lâu mới có kết quả?
Xét nghiệm HIV bao lâu mới có kết quả?
Xét nghiệm HIV bao lâu mới có kết quả nói chung gồm hai loại: Loại thứ nhất nhằm tìm ra kháng thể kháng HIV, loại thứ hai nhằm tìm ra chính kháng thể kháng HIV, loại thứ hai nhằm tìm ra chính bản thân (toàn bộ hay một bộ phận) của HIV.
Trong tầm soát và chẩn đoán HIV, thông thường người ta sử dụng loại xét nghiệm tìm kháng thể kháng HIV trong máu, bao gồm cả test nhanh, Elisa, Western Blot… Xét nghiệm PCR nhằm tìm ra bản thân virus HIV thường chỉ áp dụng trong chẩn đoán nhiễm HIV sớm cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV.
Chính vì bản chất của xét nghiệm là tìm kháng thể kháng HIV giúp gián tiếp chẩn đoán cơ thể người đó đã nhiễm HIV, nên đòi hỏi thời gian “chờ” để cơ thể sản sinh kháng thể đủ để xét nghiệm phát hiện được. Khoảng thời gian này gọi là “thời kỳ cửa sổ”, được tính khoảng 3 tháng (một số rất ít trường hợp có thể dài hơn, lên đến 6 tháng).
Do vậy, tiêu chuẩn xác định âm tính đòi hỏi thỏa mãn một trong hai tình huống:
– Xét nghiệm âm tính 2 lần liên tiếp, cách nhau ít nhất 3 tháng, không có hành vi nguy cơ nào phát sinh.
– Xét nghiệm âm tính 1 lần, cách lần có hành vi nguy cơ gần nhất ít nhất 3 tháng.
Một điểm cần lưu ý, do tính chất “âm thầm” của loại virus này, ngành y tế luôn khuyến cáo bệnh nhân đi xét nghiệm HIV càng sớm càng tốt, chứ không chờ đủ thời gian cửa sổ.
Khi có hành vi nguy cơ trước đây, hay thậm chí vừa mới phát sinh hành vi nguy cơ trong tuần trước chẳng hạn, người đó vẫn nên đến làm xét nghiệm kiểm tra. Đây vừa là cơ hội để tham vấn viên cung cấp thêm thông tin về dự phòng, vừa là cơ hội để khách hàng được theo dõi, nhắc nhở cho những lần xét nghiệm tiếp theo cũng như có thể phát hiện nhiễm HIV sớm nhất có thể. Và khi tham vấn HIV, khách hàng có thể hiểu thêm về các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, và cũng có thể lựa chọn tầm soát nhằm phát hiện sớm những căn bệnh này.
Nói tóm lại, khoảng thời gian 3 tháng được xem là mốc thời gian an toàn cho xét nghiệm tầm soát HIV nói chung.
Khi nào cần đi xét nghiệm HIV?
– Lần 1: Sau 3 tháng từ khi có hành vi có nguy cơ đã lây nhiễm virus HIV – ví dụ như quan hệ tình dục.
– Lần 2: Tính từ lần 1 thì sau 3 tháng tiếp sẽ tiến hành xét nghiệm lần 2.
– Trường hợp đặc biêt: Với trẻ sơ sinh bị di truyền do mẹ thì chỉ có thể xác định chính xác sau khi bé đủ 18 tháng tuổi – tức 1 năm rưỡi.
Thời gian để cho giá trị xét nghiệm trở nên chính xác là vào khoảng 3 – 6 tháng bởi vì lúc này cơ thể người bệnh mới sản sinh ra các kháng thể để chống lại virut HIV, và thực chất hầu hết các loại xét nghiệm không phải tìm ra virus HIV mà là đi tìm kháng thể chống virus HIV.
Tuy nhiên, trong quá trình xét nghiệm, có nhiều trường hợp cơ thể đã nhiễm virus HIV nhưng các kháng thể vẫn chưa được sản sinh hoặc lượng kháng thể sinh ra quá nhỏ nên xét nghiệm không xác định được mầm bệnh hoặc cho là không có bệnh.
Thông thường, “thời kỳ cửa sổ” kéo dài từ 3 – 4 tháng. Tuy nhiên, cũng có 1 số trường hợp kéo dài nhiều hơn nhưng không quá 6 tháng. Hiện nay, đa số sau 12 tuần mà các xét nghiệm cho kết quả âm tính thì bạn có thể yên tâm rằng không mắc virus HIV.
Giải đáp cho câu hỏi xét nghiệm HIV bao lâu thì có kết quả còn tùy thuộc từng phương pháp xét nghiệm (test nhanh hay phương pháp cao cấp hơn).
Các xét nghiệm HIV cần thiết và thời gian thực hiện
– Trong vòng 22 ngày kể từ sau khi có hành vi phát sinh nguy cơ lây nhiễm virus HIV (tức là khoảng 3 tuần sau) – thực hiện xét nghiệm máu HIV Ag/ab combo có thể giúp phát hiện cả kháng nguyên lẫn kháng thể khá chính xác.
– Trong vòng 3 tháng sau khi có hành vi phát sinh nguy cơ lây nhiễm virus, cần làm thêm xét nghiệm HIV/Anti HIV. Xét nghiệm này cho phép phát hiện kháng thể virus HIV chính xác tuyệt đối (sau khi đã thực hiện xét nghiệm máu HIV Ag/ab combo). Nếu cho kết quả âm tính thì khả năng không lây nhiễm rất cao và chắc chắn. Sai lệch nếu có cũng chỉ rất thấp (tỷ lệ 1 ca/khoảng 10.000 ca xét nghiệm).
– Trong khoảng thời gian 6 tháng (24 tuần) sau khi có hành vi phát sinh nguy cơ lây nhiễm virus, cần thực hiện tiếp xét nghiệm lần cuối để xác định chính xác khả năng nhiễm virus.
Bài viết cùng chuyên đề: